آندوسکوپ و انواع آن
دستگاه آندوسکوپ که براي ديدن حفره‌ها و يا ارگان‌هاي داخلي بدن استفاده مي‌شود، مرکب از دو کلمه «اندو» به‌معناي «داخل» و «اسکوپ» به‌معني «وسيله ديدن» است. قسمت اسکوپ آن اغلب از طريق سوراخ‌هاي طبيعي بدن مانند دهان در برونکوسکوپي، رکتوم در سيگموييدوسکوپي و يا واژن در سيستوسکوپي، داخل بدن مي‌شود.
آندوسکوپ‌هاي دستگاه گوارش، در سطح بالاي پيچيدگي (در هر دو طيف تشخيصي و درماني) در ميان دستگاه‌هاي پزشکي قرار دارند و استفاده از آنها، درجه بالايي از مهارت و تجربه را مي‌طلبد.
در واقع آندوسکوپ‌ها، مجموعه‌اي از ويدئوها و کامپيوترهاي مدرن و تکنولوژي پيشرفته مهندسي مواد هستند. از آنها در مواقع لزوم، براي گرفتن نمونه پاتولوژي از بعضي اعضا مانند کولون و برونش‌هاي ريه نيز استفاده مي‌شود.
انواع گوناگون اين دستگاه‌ها که به‌منظور بررسي بيشتر دستگاه گوارش استفاده مي‌شود، شامل ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپ (گاستروسکوپ)، انتروسکوپ، دئودنوسکوپ، کلدوکوسکوپ، اکوآندوسکوپ، کولونوسکوپ و سيگموئيدوسکوپ است، معمولا برای ضدعفونی آندوسکوپ ها از ضدعفونی کننده گلوتارآلدئیدی مانند دسکوتون جی دی ای محصول شرکت دکتر شوماخر استفاده می شود.
به طور کلی دو دسته آندوسکوپ وجود دارد:
آندوسکوپ های نرم یا انعطاف‌پذیر
آندوسکوپ و انواع آن
برای اکثر مقاصد تشخیصی از این نوع آندوسکوپ ها استفاده می شود. این آندوسکوپ ها که لوله های باریکتری نسبت به انواع سخت دارند ، به میزان بیشتری در اعضای بدن وارد می شوند، طول بیشتری دارند و با توجه به انعطاف‌پذیری و قطر کمتر، آسیب کمتری به اعضا وارد می کنند و به طور کلی پزشک و بیمار هر دو راحت ترند. متداول ترین آنها گاستروسکوپ است.
آندوسکوپ‌هاي قابل انعطاف، از سه قسمت تشکيل شده‌اند: قسمت کنترل‌کننده، لوله ورودي (که داخل بدن قرار مي‌گيرد) و قسمت مرتبط‌‌کننده. ويژگي‌هاي منحصر به فرد هر کدام از آندوسکوپ‌ها، مطابق استفاده‌اي که از آن مي‌شود، تعديل شده است.
با وجود آنکه اغلب، طراحي يکساني براي آندوسکوپ‌ها وجود دارد اما کارخانه‌هاي سازنده، انواع گوناگوني از آن را در گروه‌هاي معيني توليد مي‌کنند. اين تنوع و گوناگوني اغلب در طول، قطر و ميزان انعطاف‌پذيري لوله ورودي است. قسمت کنترل نيز مي‌تواند در موارد گوناگون مانند اينکه کدام قسمت روده را مي‌خواهد بررسي کند و يا اينکه براي ديدن دوازدهه (قسمت ابتدایی روده بعد از معده)، قسمت بالا برنده دارد يا خير، متفاوت باشد. اين خصوصيات، مواردي مانند طول دستگاه را که مي‌تواند وارد لوله گوارش شود و انواع و اندازه لوازم جانبي را که همراه آندوسکوپ استفاده مي‌شوند، تحت تاثير قرار مي‌دهد.
جهت آشنایی با محلول های ضدعفونی کننده آندوسکوپ کلیک کنید.
آندوسکوپ های سخت
معمولا ضخیمتر هستند و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند اما به هر حال گاهی مزایایی دارند که در آندوسکوپ های منعطف وجود ندارد. مثلا نمونه برداری و اقدامات درمانی با آندوسکوپ های سخت معمولا راحتتر انجام می شود. یکی از موارد کاربرد آن در لاپاروسکوپی است.
جهت آشنایی با محلول های ضدعفونی کننده آندوسکوپ کلیک کنید.
آندوسکوپ و انواع آن
انواع روش های آندوسکوپی
امروزه آندوسکوپ های مختلفی طراحی شده اند که هر یک از آنها برای بررسی و مشاهده قسمت خاصی از بدن به کار می روند.
برونکوسکوپ: آندوسکوپ هایی که از دهان وارد می شوند و به نای می رسند تا مجاری هوایی را بررسی کنند.
نازوفارینگوسکوپ: آندوسکوپ هایی که می توانند از راه بینی وارد شوند ، به داخل سینوس ها بروند و بخش های مختلف سینوس ها را بررسی کنند.
سیستوسکوپ: آندوسکوپ هایی که از راه مجرای ادرار وارد می شوند و مثانه را مورد بررسی قرار می دهند.
کولونوسکوپ: آندوسکوپ هایی که از مقعد وارد می شوند و بخش های مختلف روده بزرگ را قابل مشاهده می کنند.
رکتوسکوپ: انواع کوتاه‌تر کولونوسکوپ که فقط بخش انتهایی روده بزرگ که رکتوم نام دارد را بررسی می کنند.
آرتروسکوپ: آندوسکوپ هایی که داخل مفاصل را مورد مشاهده قرار می دهد. در این موارد اندوسکوپ را از طریق پوست به داخل مفصل می رسانند تا بتوانند فضای داخل مفصل را ببینند.
هیستروسکوپ: اندوسکوپ هایی هم برای مشاهده داخل رحم و حتی داخل فضای شکم هم وجود دارد.
اپیدوروسکوپی: آندوسکوپی اطراف نخاع که در این روش با استفاده از یک دستگاه آندوسکوپی مخصوص از طریق یک سوزن باریک وارد فضای داخل ستون فقرات کمری شده سپس با مشاهده مستقیم رشته های عصبی ، دیسک بین مهره ای و بافت های اطراف اعصاب ، آسیب های احتمالی تشخیص داده شده و روش های درمانی در هر مورد و با استفاده از اندوسکوپی انجام می شود.